Jump to content

Puella

E Vicititatione
Puella cum floribus Syringae violaceae
Puella ex puteo bibens

puella

Collocationes et proverbia

  • Dulcius est melle, iungi cum lege puellae. (Loci comm., 28.)
  • Hoc discunt omnes ante alpha et beta puellae. Iuvenalis
  • Inter pedes puellarum est voluptas puerorum. Sententia
  • Quid mihi cum bellis? seruit mea cura puellis. (Loci comm., 18.)

Verba allata

A

  • A feminis utcumque spoliari viros,
Ament, amentur, nempe exemplis discimus.
Aetatis mediae quendam mulier non rudis
Tenebat annos celans elegantia,
Animosque eiusdem pulchra iuvenis ceperat.
Ambae, videri dum volunt illi pares,
Capillos homini legere coepere invicem.
Qui se putaret pingi cura mulierum,
Calvus repente factus est; nam funditus
Canos puella, nigros anus evellerat. —Fabulae Phaedri [1]
  • Ac puella vicesimo aetatis anno inter centuriones et milites, praesagio malorum iam vitae exempta, nondum tamen morte adquiescebat. paucis dehinc interiectis diebus mori iubetur, cum iam viduam se et tantum sororem testaretur communisque Germanicos et postremo Agrippinae nomen cieret, qua incolumi infelix quidem matrimonium sed sine exitio pertulisset. —Annales P. Cornelii Taciti [2]
  • Adde manus in vincla meas – meruere catenas –
dum furor omnis abit, siquis amicus ades!
nam furor in dominam temeraria bracchia movit;
flet mea vaesana laesa puella manu. —Amores Ovidii Nasonis [3]
  • Ameana, puella defututa
tota milia me decem poposcit,
ista turpiculo puella naso,
decoctoris amica Formiani.
propinqui, quibus est puella curae,
amicos medicosque convocate:
non est sana puella, nec rogare,
qualis sit, solet aes imaginosum. —Carmina Catulli [4]
  • Annales Volusi, cacata carta,
votum solvite pro mea puella:
nam sanctae Veneri Cupidinique
vovit, si sibi restitutus essem
desissemque truces vibrare iambos,
electissima pessimi poetae
scripta tardipedi deo daturam
infelicibus ustilanda lignis,
et hoc pessima se puella vidit
iocose lepide vovere divis. —Carmina Catulli [5]
  • at, simul infesti ventum est ad litora ponti,
mollia per duras panduntur bracchia cautes;
astrinxere pedes scopulis, iniectaque vincla,
et cruce virginea moritura puella pependit.
servatur tamen in poena vultusque pudorque;
supplicia ipsa decent; nivea cervice reclinis
molliter ipsa suae custos est visa figurae. —Astronomicon M. Manilii [6]

C

  • Cenabis bene, mi Fabulle, apud me
paucis, si tibi di favent, diebus,
si tecum attuleris bonam atque magnam
cenam, non sine candida puella
et vino et sale et omnibus cachinnis.
haec si, inquam, attuleris, venuste noster,
cenabis bene: nam tui Catulli
plenus sacculus est aranearum. —Carmina Catulli [7]
  • Cum haec diceret, ad aurem eius Psyche ridens accessit, et cum dixisset nescio quid, Ita, ita inquit Quartilla bene admonuisti. Cur non, quia bellissima occasio est, devirginatur Pannychis nostra? Continuoque producta est puella satis bella et quae non plus quam septem annos habere videbatur, et ea ipsa quae primumcum Quartilla in cellam venerat nostram. —Satyricon T. Petronii Arbitri [8]
  • Cum haec intonuisset plenus irae, multitudo ipsa se sua sponte dimovit desertaque praeda iniuriae puella stabat. —Ab urbe condita Titi Livii [9]

D

  • Dum haec identidem puella replicat votisque crebros intermiscet suspiratus, ad quoddam pervenimus trivium, unde me adrepto capistro dirigere dextrorsum magnopere gestiebat, quod ad parentes eius ea scilicet iretur via. —Metamorphoseon libri XI Apulei [10]

E

  • «En rerum naturae prisca parens, en elementorum origo initialis, en orbis totius alma Venus, quae cum mortali puella partiario maiestatis honore tractor et nomen meum caelo conditum terrenis sordibus profanatur! Nimirum communi nominis piamento vicariae venerationis incertum sustinebo et imaginem meam circumferet puella moritura.» —Metamorphoseon libri XI Apulei [11]
  • et lateri dabit in vires alimenta voluptas.
decepta est opera nulla puella mea;
saepe ego lascive consumpsi tempora noctis,
utilis et forti corpore mane fui.
felix, quem Veneris certamina mutua perdunt!
di faciant, leti causa sit ista mei! —Amores Ovidii Nasonis [12]
  • Et unus e numero sic appellat: «Quorsum istam festinanti vestigio lucubratis viam nec noctis intempestae Manes Larvasque formidatis? An tu, probissima puella, parentes tuos intervisere properas? Sed nos et solitudini tuae praesidium praebebimus et compendiosum ad tuos iter monstrabimus.» —Metamorphoseon libri XI Apulei [13]
  • etiam illa quae ei necessaria sunt praevidi. Ego igitur paupercula et imbecillis forma, testificante homine illo, quem velut in prioribus visionibus meis praefata sum, occulte quaesieram, et inveneram, testificante etiam eadem puella, cuius in superioribus visionibus mentionem feci, quamplurimis infirmitatibus contrita, manus tandem ad scribendum tremebunda converti. —Liber divinorum operum simplicis hominis Hildegardis [14]

I

  • Imagines Veneris.
Gustum, qui ex contemplatione septem curiarum capitur, contemplatione imaginis diae concludamus. Prima Veneris imago est puella de maris spuma emergens, quae in siccum veniens palmulis maris humorem abstergit.
Secunda Horae puellam illam nudam indumentis contegunt, et floribus caput illius vernantibus coronant. —De imaginum compositione Iordani Bruni [15]
  • In suburbano Flaviorum quercus antiqua, quae erat Marti sacra, per tres Vespasiae partus singulos repente ramos a frutice dedit, haud dubia signa futuri cuiusque fati: primum exilem et cito arefactum, ideoque puella nata non perannavit, secundum praevalidum ac prolixum et qui magnam felicitatem portenderet, tertium vero instar arboris. —De vita Caesarum C. Suetoni Tranquilli [16]
  • In Veienti agro biceps natus puer, et Sinuessae unimanus, et Auximi puella cum dentibus, et arcus interdiu sereno caelo super aedem Saturni in foro Romano intentus, et tres simul soles effulserunt, et faces eadem nocte plures per caelum lapsae sunt, et Lanuvini Caeritesque anguem in oppido suo iubatum, flavis maculis sparsum, apparuisse affirmabant, et in agro Campano bovem locutum esse satis constabat. —Ab urbe condita Titi Livii [17]

M

  • Miser Catulle, desinas ineptire,
et quod vides perisse perditum ducas.
fulsere quondam candidi tibi soles,
cum ventitabas quo puella ducebat,
amata nobis quantum amabitur nulla.
ibi illa multa cum iocosa fiebant,
quae tu volebas nec puella nolebat,
fulsere vere candidi tibi soles. —Carmina Catulli [18]

N

  • Nam unicornus, a longe visa puella, miratur quod barbam non habeat, sed tamen formam hominis; et si duae aut tres puellae simul fuerint, tanto plus miratur et citius capitur cum oculos suos in eas figit. —Subtilitates diversarum naturarum creaturum Hildegardis [19]
  • nec diu cunctatus condicionem partim metu partim spe recepit; nam et mandata Neronis de nece sua ad procuratores clam missa deprenderat et confirmabatur cum secundissimis auspiciis et ominibus virginis honestae vaticinatione, tanto magis quod eadem illa carmina sacerdos Iovis Cluniae ex penetrali somnio monitus eruerat ante ducentos annos similiter a fatidica puella pronuntiata. —De vita Caesarum C. Suetoni Tranquilli [20]
  • Nec tamen puella quivit ullis aniculae sermonibus ab inceptis fletibus avocari, sed altius eiulans sese et assiduis singultibus ilia quatiens mihi etiam lacrimas excussit. —Metamorphoseon libri XI Apulei [21]

P

  • Pavida puella stupente ad clamorem nutricis fidem Quiritium implorantis fit concursus. Vergini patris sponsique Icili populare nomen celebrabatur. Notos gratia eorum, turbam indignitas rei virgini conciliat. —Ab urbe condita Titi Livii [22]
  • Placitum posthac ut in reliquos Seiani liberos adverteretur, vanescente quamquam plebis ira ac plerisque per priora supplicia lenitis. igitur portantur in carcerem, filius imminentium intellegens, puella adeo nescia ut crebro interrogaret quod ob delictum et quo traheretur; neque facturam ultra et posse se puerili verbere moneri. —Annales P. Cornelii Taciti [23]
  • puella nam mi, quae meo sinu fugit,
amata tantum quantum amabitur nulla,
pro qua mihi sunt magna bella pugnata,
consedit istic. hanc boni beatique
omnes amatis, et quidem, quod indignumst,
omnes pusilli et semitarii moechi; —Carmina Catulli [24]

Q

  • quale decus, rerum si coniugis auctio fiat,
balteus et manicae et cristae crurisque sinistri
dimidium tegimen! vel si diversa movebit
proelia, tu felix ocreas vendente puella.
hae sunt quae tenui sudant in cyclade, quarum
delicias et panniculus bombycinus urit. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [25]

S

  • Salve, nec minimo puella naso
nec bello pede nec nigris ocellis
nec longis digitis nec ore sicco
nec sane nimis elegante lingua,
decoctoris amica Formiani.
ten provincia narrat esse bellam?
tecum Lesbia nostra comparatur?
o saeclum insapiens et infacetum! —Carmina Catulli [26]
  • Sed ego gnarus latrones illac ad reliquas commeasse praedas renitebar firmiter atque sic in animo meo tacitus expostulabam: «Quid facis, infelix puella? Quid agis? Cur festinas ad Orcum? Quid meis pedibus facere contendis? Non enim te tantum verum etiam me perditum ibis.» —Metamorphoseon libri XI Apulei [27]
  • Spes alit agricolas, Spes sulcis credit aratis
Semina, quae magno faenore reddat ager;
Haec laqueo volucres, haec captat arundine pisces,
Cum tenues hamos abdidit ante cibus;
Spes etiam valida solatur conpede vinctum:
Crura sonant ferro, sed canit inter opus;
Spes facilem Nemesim spondet mihi, sed negat illa;
Ei mihi, ne vincas, dura puella, deam.
Parce, per inmatura tuae precor ossa sororis:
Sic bene sub tenera parva quiescat humo. —Elegiarum libri II Tibulli [28]

T

  • Tali puella sermone deterrita manusque eius exosculata: «Parce,» inquit «mi parens, et durissimo casui meo pietatis humanae memor subsiste paululum. Nec enim, ut reor, aevo longiore maturae tibi in ista sancta canitie miseratio prorsus exaruit. Specta denique scaenam meae calamitatis.» —Metamorphoseon libri XI Apulei [29]
  • Tantae autem esse fortitudinis ut nulla venantium virtute capiatur; sed, sicut asserunt qui naturas animalium scripserunt, virgo puella praeponitur, quae venienti sinum aperit, in quo ille omni ferocitate deposita caput ponit, sicque soporatus velut inermis capitur. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [30]
  • Tristissimus haec tibi scribo, Fundani nostri filia minore defuncta. Qua puella nihil umquam festivius amabilius, nec modo longiore vita sed prope immortalitate dignius vidi. Nondum annos XIIII impleverat, et iam illi anilis prudentia, matronalis gravitas erat et tamen suavitas puellaris cum virginali verecundia. —Epistulae Plini minoris [31]
  • Tu tenebris gaudes: me ludere teste lucerna
Et iuvat admissa rumpere luce latus.
Fascia te tunicaeque obscuraque pallia celant:
At mihi nulla satis nuda puella iacet.
Basia me capiunt blandas imitata columbas:
Tu mihi das, aviae qualia mane soles. —Epigrammata M. Valerii Martialis [32]

U

  • Ut primum positis nugari Graecia bellis
coepit et in vitium fortuna labier aequa,
nunc athletarum studiis, nunc arsit equorum,
marmoris aut eboris fabros aut aeris amavit,
suspendit picta voltum mentemque tabella,
nunc tibicinibus, nunc est gavisa tragoedis;
sub nutrice puella velut si luderet infans,
quod cupide petiit, mature plena reliquit. —Epistularum libri II Q. Horatii Flacci [33]

Vide etiam

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 Phaedrus Augusti libertus, Liber Fabularum. (Bibliotheca Augustana): Liber secundus, II. Anus diligens iuvenem, item puella. Versus 10 — puella
  2. ↑ Publius Cornelius Tacitus - Annales sive ab excessu divi Augusti libri XVI. (The Latin Library): Liber XIV. [64] — servaretur
  3. ↑ 3.0 3.1 Publius Ovidius Naso - Amores (versio II, ca. 5). (Bibliotheca Augustana): Liber primus, 7, versus 4 — puella
  4. ↑ Gaius Valerius Catullus, Carmina. 41. ad Ameanam, versus 1 — puella (Bibliotheca Augustana)
  5. ↑ Gaius Valerius Catullus, Carmina. 36. ad Volusi cacatam, versus 2 — puella (Bibliotheca Augustana)
  6. ↑ 6.0 6.1 Marcus Manilius - Astronomicon libri quinque. (Bibliotheca Augustana): Liber quintus, versus 552 — puella
  7. ↑ Gaius Valerius Catullus, Carmina. 13. ad Fabullum, versus 4 — puella (Bibliotheca Augustana)
  8. ↑ 8.0 8.1 T. Petronius Arbiter, Satyricon - quae supersunt (apud Guilielmum Vande Water, Trajecti ad Rhenum MDCCIX). Cap. XXV. — puella
  9. ↑ Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber III, caput 48, 3 — puella
  10. ↑ Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber VI. Capitulum XXIX. Versus 6 — puella
  11. ↑ Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber IV. Capitulum XXX. Versus 1 — puella
  12. ↑ Publius Ovidius Naso - Amores (versio II, ca. 5). (Bibliotheca Augustana): Liber secundus, 10, versus 26 — puella
  13. ↑ Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber VI. Capitulum XXX. Versus 2 — puella
  14. ↑ 14.0 14.1 Hildegardis Bingensis - Liber divinorum operum simplicis hominis. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Pars tertia.  — puella
  15. ↑ 15.0 15.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - De imaginum compositione. (Universitas Turicensis): Liber II. Cap. XIII.  — puella
  16. ↑ Gaius Suetonius Tranquillus - De vita Caesarum libri VIII. (Bibliotheca Augustana): Liber octavus. Divus Vespasianus. V. [2] — puella
  17. ↑ Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber XLI, caput 21, 12 — puella
  18. ↑ 18.0 18.1 Gaius Valerius Catullus, Carmina. 8. ad se ipsum, versus 4 — puella (Bibliotheca Augustana)
  19. ↑ Hildegardis Bingensis - Subtilitates diversarum naturarum creaturum. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Liber septimus. Cap. V. - De unicorni — puella
  20. ↑ 20.0 20.1 Gaius Suetonius Tranquillus - De vita Caesarum libri VIII. (Bibliotheca Augustana): Liber septimus. Galba. IV. [2] — puella
  21. ↑ 21.0 21.1 Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber IV. Capitulum XXIV. Versus 3 — puella
  22. ↑ 22.0 22.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber III, caput 44, 7 — puella
  23. ↑ 23.0 23.1 Publius Cornelius Tacitus - Annales sive ab excessu divi Augusti libri XVI. (The Latin Library): Liber VI. [9] — puella
  24. ↑ Gaius Valerius Catullus, Carmina. 37. ad contubernales et Egnatium, versus 11 — puella (Bibliotheca Augustana)
  25. ↑ 25.0 25.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura VI, versus 258 — puella
  26. ↑ Gaius Valerius Catullus, Carmina. 43. ad Ameanam, versus 1 — puella (Bibliotheca Augustana)
  27. ↑ Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber VI. Capitulum XXIX. Versus 7 — puella
  28. ↑ 28.0 28.1 Albius Tibullus - Elegiarum libri II. (Bibliotheca Augustana): Liber II. Caput VI. Versus 28 — puella
  29. ↑ Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber IV. Capitulum XXVI. Versus 1 — puella
  30. ↑ 30.0 30.1 Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber XII. Caput II. [13] — puella
  31. ↑ 31.0 31.1 Gaius Plinius Caecilius Secundus - Epistularum libri decem. (Bibliotheca Augustana): Liber quintus, Epistula 16, [1] — puella
  32. ↑ 32.0 32.1 Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber undecimus. CIV, versus 8 — puella
  33. ↑ 33.0 33.1 Quintus Horatius Flaccus - Epistularum libri II. (Bibliotheca Augustana): Liber II. Epistula I. Versus 99  — puella
  34. ↑ Marcus Tullius Cicero - Epistolae ad Atticum. (The Latin Library): Liber primus. Ep. V. [6] — puella
Receptum de "https://la.wikiquote.org/w/index.php?title=Puella&oldid=13336"